به گزارش بی اس ام اس : اگر دغدغه‌ی لاغری دارید و نمی‌خواهید هر روز وزنتان بالا برود اما از طرف دیگر عاشق مواد غذایی شیرین هستید یک گزینه‌ی طبیعی پیشنهاد می‌کنیم که شما را از عذاب وجدان خلاص می‌کند: گیاه استویا! استویا یک قهرمان است. قهرمانی که طعم شیرین را بدون هیچ کالری اضافه به شما هدیه می‌دهد. در این مطلب کوتاه می‌گوییم که گیاه استویا چگونه به لاغری شما کمک می‌کند. با ما همراه باشید.

 استویا: کالری بی کالری

باورتان می‌شود که یک ماده شیرین‌کننده‌ای هیچ کالری نداشته باشد؟ بله کالری استویا صفر است. برای همین هم می‌توانید با خیال راحت آن را به غذاهای مختلف اضافه کرده و نوش جان کنید. به عنوان مثال اگر عادت دارید که چای یا قهوه‌تان را با شکر زیاد میل کنید استفاده از استویا می‌تواند شما را از مصرف قند و شکر زیاد دور کند. همچنین می‌توانید از این گیاه برای تهیه‌ی لیموناد یا انواع مرباها و شربت‌ها هم استفاده کنید.

 استویا: قدرت شیرین‌کننده‌ی برتر

عصاره‌ی استویا قدرت شیرین‌کنندگی بسیار بالایی دارد. یعنی حدود 100 تا 300 برابر بیشتر از قدرت شیرین‌کنندگی ساکاروز (قند سفید تصفیه‌شده). به عنوان مثال یک و نیم قاشق چای‌خوری عصاره‌ی استویا کافی است تا جایگزین یک فنجان شکر شود. می‌توانید عصاره‌ی این گیاه را تهیه کرده و به جای شکر سفید که سرشار از کالری است استفاده کنید.

 استویا: کاهش عدم تحمل گلوکز

افرادی که دچار مشکل عدم تحمل گلوکز هستند به جای اینکه قند را به انرژی تبدیل کنند به چربی تبدیل می‌کنند. برای همین هم بعد از خوردن غذا میل به خوردن دوباره دارند. شیرین‌کننده‌ای مانند استویا می‌تواند جایگزین مواد غذایی سرشار از گلوسید شود. در این صورت این عدم تحمل به میزان زیادی کاهش پیدا می‌کند به خاطر اینکه میزان گلوسیدهای دریافتی کاهش می‌یابد. در واقع استفاده از عصاره‌ی استویا باعث ایجاد سیری شده و بعد از غذا میل به خوردن نخواهید داشت.

استویا: تحریک اشتها ممنوع

زمانی که یک نوشیدنی شیرین شده با عصاره‌ی استویا میل می‌کنید انگار که آب خورده‌اید. در واقع این ماده به هیچ‌وجه اشتها را تحریک نمی‌کند و شما را به پرخوری نمی‌کشاند. زمانی هم که پرخوری را کنار بگذارید به تناسب اندام خواهید رسید. باید بدانید که استفاده از گیاه استویا شما را از گزند بیماری دیابت نوع 2 نیز دور نگه می‌دارد. پس همین الان به فکر تهیه‌ی عصاره‌ی استویا باشید و برای تهیه‌ی انواع مرباها، کیک، شیرینیجات یا شیرین کردن چای و قهوه و تهیه‌ی انواع نوشیدنی‌های دیگر استفاده کنید.

در روز چند لیوان چای می‌نوشید؟ نظرتان درباره جایگزین کردن دمنوش‌ها به جای چای چیست؟ دمنوش‌ها این روزها طرفداران زیادی دارند و البته مهم‌تر از تنوع طعم و رنگ و عطری که به نوشیدنی‌های ما می‌دهند، خواصی هم دارند که می‌توانند در رقابت با چای پیروز شوند.

پیشنهاد این هفته ما دمنوش به لیمو است که به دلایل خیلی زیادی توصیه می‌کنیم نوشیدن آن را در برنامه روزانه خود جای دهید. اولین دلیل، عطر و طعم منحصر به فرد آن است. به لیمو که به آن وِروِن هم گفته می‌شود، یک گیاه بسیار معطر و خوش رنگ است که بویی شبیه به لیمو دارد. اما نه «به» است و نه «لیمو». این گیاه ربطی به شربت سنتی به لیمو هم ندارد که با جوشاندن به و اضافه کردن آب لیمو تهیه می‌شود.

به لیمو به جز ورون، نام‌های دیگری هم دارد. به این گیاه، شاسترن و چای عربی هم گفته می‌شود. در طب سنتی آن را گیاه ونوس هم می‌نامیدند چون معتقد بودند که این گیاه دارای خاصیت تقویت کنندگی جنسی و محرک است و موجب توالد و تناسل می‌شود. ‏

به لیمو نام یک گیاه دارویی معطر است که دارای برگ‌های ساده سرنیزه‌ای به طول ۷ تا ۱۰ سانتی‌متر است. این گیاه بومی آمریکای جنوبی بوده و به طور طبیعی رویش آن در آرژانتین، شیلی و پرو گزارش شده است و از آن جا به سایر نقاط جهان از جمله ایران آمده و کشت می‌شود. در ایران این گیاه در استان‌های شمالی و باغ‌ها کشت می‌شود‎.

یک گیاه و هزار درمان

از به لیمو در درمان سوء‌هاضمه، نفخ، سردردهای یک طرفه، دردهای عصبی، سرگیجه و علائم سرماخوردگی استفاده می‌شود. این گیاه در تقویت حافظه و ایجاد آرامش و درمان بی خوابی هم مفید است. همچنین به عنوان ادویه در مصارف خانگی کاربرد دارد و حتی در صنعت عطرسازی هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. به لیمو اشتها را زیاد می‌کند و دل درد، دل پیچه، اسهال و دیگر اختلالات گوارشی را درمان می‌کند.

اسانس به لیمو دارای خواص باکتری کش و حشره کش است و در درمان آسم هم توصیه می‌شود. جوشانده به لیمو سرفه، سینه درد، برونشیت و سرما خوردگی را درمان می‌کند و اختلالات مجاری تنفسی را برطرف می‌سازد. ‏

دمنوش به لیمو به رفع تپش قلب کمک می‌کند‎. ‎‏ این دمنوش آرام بخش است، استرس و خستگی‌های روحی را کاهش داده و مناسب برای درمان سرماخوردگی و سرفه است‎. ‎‏ به لیمو خاصیت ضد نفخ دارد و برای التیام سر درد و میگرن مناسب است.

یک نوشیدنی بی‌نظیر

برای تهیه این دمنوش فوق العاده باید برگ‌های به لیمو را به صورت خشک از بازار بخرید (البته اگر به گیاه تازه آن دسترسی داشته باشید که چه بهتر) و یک قاشق غذاخوری از آن را در قوری ریخته و مثل همه دمنوش‌های دیگر آبی با دمای ۸۰ درجه سانتیگراد به آن اضافه کرده و اجازه دهید به مدت ۲۰ دقیقه دم بکشد. دمنوش به لیمو را می‌توانید با نبات یا عسل سرو کنید. مصرف دمنوش به لیمو بعد از غذا، برخلاف چای معمولی، اختلال در جذب آهن به وجود نمی‌آورد. ‏

اگر طبع بسیار سردی دارید یا سردی تان کرده است می‌توانید به لیمو را با چوب دارچین دم کنید. دم کرده این گیاه با هل نه تنها خوش عطر‌تر خواهد بود بلکه خاصیت اشتها آوری و هضم بهتر غذا را بیشتر می‌کند.

چنانچه طبعتان سرد است، این گیاه را با آویشن، رازیانه یا اسطوخودوس دم کنید. ‏

پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی چه کارهایی در زمینه استویا انجام داده است؟

پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی، روش تکثیر این گیاه را به روش مدرن مورد تحقیق و بررسی قرار داد و موفق شد «پروتکل ریز ازدیادی» این گیاه را به دست بیاورد.

روش مدرن؟ مگر روش سنتی چه اشکالی داشت؟

درصد بسیار پایینی از بذرهای گیاه استویا جوانه زنی می‌کنند، بعلاوه تکثیر از طریق بذر، امکان تولید جمعیت‌های همسان را فراهم نکرده و موجب تغییرات زیادی از جمله در میزان شیرینی برگ‌ها می‌شود. تکثیر رویشی گیاه نیز به دلیل نیاز به شرایط ویژه و تعداد اندک گیاهان تولید شده از یک گیاه، دارای محدودیت است. بنابراین کشت بافت تنها راه جایگزین برای تکثیر سریع و انبوه گیاهچه‌های همسان از نظر ژنتیک و خارج از فصل گیاه استویاست که ما هم روی همان موضوع کار کردیم. تمامی گیاهان کشت شده در سطح مزارع در ایران به طور مستقیم یا غیرمستقیم با روش کشت بافت تکثیر شده‌اند.

کدام مناطق ایران برای کاشت این گیاه مناسب است؟

با توجه به این که استویا گیاه بومی پاراگوئه است، اقلیم و شرایط آب و هوایی زادگاه این گیاه شبیه مناطق شمالی ایران است. با توجه به منابع علمی موجود و نیز تجربیات خود ما در این تحقیق به این نتیجه رسیدیم که برای کاشت این گیاه در فضای باز، مناطق شمالی ایران می‌توانند نتایج خیلی خوبی داشته باشند و این گیاه بدون مشکل کشت شود. اما در کشور ما این محصول فعلا در اصفهان و در گلخانه کشت می‌شود. یعنی اگر کسی بخواهد این گیاه را در جایی غیر از شمال کشور پرورش دهد، حتما باید به صورت گلخانه‌ای اقدام به این کار کند. مزیت کشت این گیاه در استان‌های شمالی مثل مازندران، گیلان و برخی مناطق استان گلستان این است که نیازی به هزینه راه‌اندازی گلخانه یا هزینه نگهداری از آن نخواهد بود.

چقدر می‌شود انتظار ثروتمند شدن از راه کشت این گیاه را داشت؟

با توجه به این که مراحل کاشت، داشت و برداشت استویا  چندان سخت نیست. گیاه استویا گیاهی علفی است که کاشت و نیز داشت و برداشت آن ساده است. همچنین در هر هکتار از اراضی زیر کشت استویا می‌توان حدود شصت تن برگ سبز یا شش تن برگ خشک برداشت کرد. همچنین هر گرم برگ خشک نیز حدود 105 میلی گرم ماده استویوساید خواهد داشت. با یک حساب سرانگشتی می‌توان دید که تولید این گیاه صرفه اقتصادی دارد، البته به شرط این که تولیدکننده بازار اصلی این گیاه را پیدا کند.

بازار اصلی این گیاه کجاست؟

کشورهای آمریکایی، اروپایی و همچنین کشورهای جنوب شرق آسیا در حال حاضر از استویا در صنایع غذایی و بهداشتی خود استفاده می‌کنند. از جمله این صنایع می‌توان به صنایع شیرینی‌پزی، آشپزی، نوشابه‌سازی، تولید آبمیوه، کلوچه، آدامس، دهان‌شویه‌ها، خمیر دندان، آبنبات و بستنی اشاره کرد.

در کشور ما نیز در اصفهان از استویوساید به عنوان شیرین‌کننده در تولید محصولاتی که بومی ایران است، نظیر گز و سوهان استفاده می‌شود.

همه اینها درست اما چگونه می‌توان استویوساید را از برگ خشک این گیاه زیبا جدا کرد؟

در اغلب موارد، فرآوری معمولی برای استخراج استویول گلیکوزید (که استویوساید نیز جزو این دسته از مواد است) از برگ‌ها استویا در بر گیرنده مراحل زیر است: (الف) خیساندن برگ‌ها در آب گرم یا داغ برای حل شدن گلیکوزیدها (به صورت دسته‌ای)؛ (ب) تصفیه و از صافی گذراندن مایع حاصله (اغلب پس از افزودن عامل رسوب)؛ (پ) تغلیظ توسط تبخیر در خلاء؛ (ت) تبادل رزینی برای جدا کردن گلیکوساید از بخش‌های دارای R-A بالا و پایین؛ (ث) خالص‌سازی از طریق تبادل یونی در برخی موارد و (ج) تبخیر و خشک کردن یا در مواقعی کریستالیزاسیون برای تولید پودر و بلور استویا.

آیا امکان استفاده غیرصنعتی و خانگی از برگ خشک استویا یا استویوساید وجود دارد؟

بله، البته به صورت بسیار محدود. البته چند سالی است که مکمل‌های غذایی ساخته شده از مواد ستخراج شده از استویا در کشورهای آمریکای شمالی و نیز اتحادیه اروپا در داروخانه‌های عرضه شده است. این مکمل‌ها به شکل قرص و نیز شربت هستند.

آیا در حال حاضر کارخانه استخراج استویوساید در ایران وجود دارد؟

خیر. متاسفانه در حال حاضر تجهیزات مورد نیاز برای استخراج صنعتی این ماده در ایران وجود ندارد و نیاز به سرمایه‌گذاری در این بخش کاملا محسوس است. در کل، با توجه به این که در حال حاضر کشور ما یکی از واردکنندگان ماده استوزاید است، حمایت از پرورش و تولید گیاه استویا و استحصال استوساید می‌تواند ضمن جلوگیری از خروج ارز، سبب اشتغال‌آفرینی و بهره‌گیری کارآمدتر از زمین‌های کشاورزی شده و با تامین نیاز صنایع غذایی داخلی، حتی فرصت صادرات آن به کشورهای دیگر را نیز فراهم آورد.

ریشه:

استویا دارای ریشه فیبری، رشته مانند و چند ساله است. ریشه­ها عمیق نیستند و در سطح زمین پخش می­شوند و تنها بخشی است که دارای مواد شیرین کننده نیست. ریشه های نرم اطراف خاک سطحی و ریشه­های ضخیم­تر در مناطق عمیق­تر جمع شده­اند.

ساقه:

ساقه ی استویا یک ساله، مستقیم، باریک و نیمه چوبی و با تمایل به خم شدن می­باشد. معمولا  از ساقه گیاه اولیه تولید ساقه ثانویه تولید می­شود. این ساقه­ها با سرد شدن هوا خشک شده و در سطح خاک از بین می­روند ولی سال بعد دوباره رشد می­کنند. ساقه­ها، شاخه­ها و برگ­ها به رنگ سبز می­باشند و روی آن­ها با موهای بسیار ریز، نازک و کوتاه پوشیده شده است.

برگ

استویا دارای برگ های ساده، متقابل و به ندرت متناوب است و برگ­ها اغلب دارای دمبرگ هستند. استویا دارای برگ­ها کوچک، نوک تیز، کشیده، دندانه­ای و شیرین می­باشد. برگ­ها­ اولین اندام فتوسنتزی هستند که پس از جوانه­زنی بذر از میان لپه­ها خارج می­شوند.

گل

استویا گیاهی خود ناسازگار است و احتمالا توسط حشرات گرده­افشانی می­شود. گل­ها کوچک و سفید بوده و دارای دهانه بنفش کمرنگ هستند. گل­ها کامل، کوچک و سفید رنگ هستند. در گل آذین­های کوچک تعداد ۲ تا ۶ گل به وجود می­آید. گل آذین­ها در خوشه­های باز آرایش یافته­اند و هر گیاه بیشتر از یک ماه گل­هایش را حفظ می­کند. گرده­های این گل­ها می­توانند کاملا آلرژی­زا باشند.

بذر

بذرها به علت داشتن آندوسپرم کوچک بسیار سبک هستند و به دلیل دارا بودن پرز­های قابل توجه، توسط باد پراکنده می­شوند. ازدیاد استویا در طبیعت از طریق بذر صورت می­گیرد ولی قدرت زنده ماندن بذر بسیار کم است و در صورت جوانه زنی گیاهان حاصل دارای تنوع بالایی خواهند بود.

خصوصیات گیاهشناسی:

به لیمو درختچه ای است پایا، خزان کننده ، با ارتفاع ۵/۰ تا ۲ متر . از مشخصه های این خانواده و این گیاه میتوان به ساقه های ۴ گوش ،میوه سفت و پرچمهای ۴ تایی که ۲ به ۲ بوده یعنی  (دی دینامند) اشاره نحوه ، برگهای این گیاه ساده و فراهم و خشن بصورت مجتمع ۲ تا ۴ برگ بوده. گلهای کوچک که از خارج سفید و از داخل آبی مایل به بنفش است، گل آذین در منابع خوشه ای ، گرزن و حتی سنبله ذکر شده است. این خانواده با خانواده ی روناس و نعناغ شباهتهایی دارد. جنس Lippia  دارای ۲۲۰ گونه میباشد.. البته در برخی منابع گونه های این جنس را ۱۰۰ گونه معرفی کرده اند.

منشا و خاستگاه:

به لیمو بومی آمریکای جنوبی: شیلی، پرو و آرژانتین میباشد و اولین بار توسط اسپانیایی ها در سال ۱۷۸۴ میلادی از آمریکای جنوبی به اروپا آورده شد. این گیاه به نام پزشک گیاه شناسی بنام lippi که در حبشه به قتل رسید، نامگذاری شده است و citriodora به معنای شبه لیمو به خاطر بویش که شبیه لیمو است، نام نهادند

اکولوژی:

به لیمو گیاهی است مقاوم به سرما تا (۵-) درجه سانتیگراد که گاها تا (۱۶-) درجه سانتیگراد را در سمنان و کرج توانسته است تحمل کند). به آب و هوای ملایم و آفتابی و مصون از بادهای شدید نیاز دارد. در خاکهایی با بافت متناسب و عمیق و نیز در خاکهایی با زهکشی خوب، خشک و فقیر رشد میکند. اسیدیته مورد نیاز حدود ۷ است. زمان گلدهی از جولای تا آگوست یعنی از مرداد تا شهریور میباشد. در یخبندان پرطاقت است. در ایران آنرا میتوان در جنوب فارس، شمال هرمزگان، جنوب غربی استان مرکزی، شمال خراسان، جنوب مازندران، مرکز گلستان و شرق گلستان کشت دارد.

تکثیر:

جنسی: این گیاه به علت عدم جوانه زنی بذور، با بذر تکثیر نمیشود.

غیر جنسی: تکثیر غیر جنسی از طریق قلمه، خوابانیدن و پاجوش است. قلمه گیری یا خوابانیدن را میتوان از بعد از بهار در خزانه یا در صورت شرایط مساعد هوا در فضای آزاد انجام داد. البته قلمه گیری در اواخر پاییز توصیه شده که زمان مناسبی است و کاهش هزینه را در بر دارد، زیرا با یک پوشش پلاستیکی بستر قلمه گیری ابتدایی میتوان گیاه را تکثیر کرده و برای اول بهار به رشد مطلوب برسانیم. قلمه بعد از ۳ تا ۴ ماه از زمان قلمه گیری آماده انتقال به زمین اصلی است. زمان کاشت در زمین اصلی بعد از خطر یخبندان بهاره است که باید توجه داشت به لیمو به انتقال بسیار حساس است و بهتر است بعد از گلدانی کردن و یا داشتن امکانات بعد از یکسال از قلمه گیری آنها را به زمین اصلی منتقل کنیم. تعداد قلمه های مورد نیاز با توجه به فواصل کشت که اشاره خواهد شد، بین ۱۷۰۰۰ تا ۶۲۵۰۰ قلمه میباشد

کاشت:

به لیمو به عنوان یک گیاه دارویی- معطر و زینتی کشت میشود. نیاز اصلی غذایی ۲۰۰-۱۵۰ کیلوگرم کود ازته، ۳۰۰-۲۵۰ کیلوگرم کود فسفر و ۱۰۰-۸۰ کیلوگرم در هکتار کود پتاس میباشد که کودها را قبل از کشت به خاک افزوده و شخم میزنیم. فواصل کشت در اسلونی با بهترین مواد موثره  cm ۴۰*۴۰ توجیه شده است که در هر ۱۰۰ متر مربع میتوان ۸/۱۱ کیلوگرم برگ خشک و ۳/۱۱۹ میلی لیتر اسانس به دست آورد که با این فواصل حدود ۶۲۵۰۰ قلمه نیاز میباشد. اما در کشت مکانیزه و استفاده از حداقل ادوات کشاورزی و تحقیقات دیگر فواصل کشت ۱۲۰-۵۰*۸۰-۴۰ در نظر گرفته اند که قلمه مورد نیاز حدود ۱۷۰۰۰ تا ۳۱۵۰۰ قلمه است. سیستم آبیاری را بصورت فارو، قطره نیمه متحرک انجام داد.

داشت:

نیاز آبی گیاه با توجه به فاکتورهای نیاز آبی بین ۵-۱۰ روز اعلام کرده اند. به لیمو به غرقابی شدن نسبتا حساس ا ست. بیماری خاصی برایش گزارش نشده است ولی دوآفت کنه هنگام نگهداری در گلخانه گزارش شده است. در پاییز بعد از برگ ریزان بهتر است گیاه از ۱۰ تا ۱۵ سانتی متر طوقه، هرس شود. در زمستانهای سرد برای جلوگیری از سرما زدن ریشه و گیاه بایستی روی اندام گیاهی را با برگ و کاه و کلش کاملا بپوشانیم.اگر گیاه دچار سرمازدگی شد،  با  آبیاری و کوددهی  مناسب و به موقع میتوان امیدوار به  جوانه زنی تاخیری گیاه بود.

برداشت:

برداشت به لیمو را در سال میتوان ۲ تا ۳ بار انجام داد. در ماههای خرداد، مرداد و مهر که تعداد دفعات برداشت با توجه به شرایط تغییر میکند. بیشترین مواد معطر گیاه در زمان گلدهی است و برداشت از برگهای بالایی بهتر است صورت گیرد. برگها را باید در هوای آفتابی که بیشترین اسانس و عدم وجود شبنم است، برداشت نمود. برگها در هنگام جمع آوری نباید پاره شود. برگها را برای نگهداری در انبار بایستی حداکثر در دمای ۳۵ درجه سانتیگراد خشک کرد. در هر ۱۰۰ گرم برگ خشک از ۸۱/۰ تا ۱۹/۱ میلی متر اسانس بدست آمده بود. عملکرد برگ خشک در هکتار برابر ۱۲۰۰ کیلوگرم است. به علت هرس کلی گیاه، میتوان به خوبی گیاه را تا ۸ و ۹ سالگی برداشت اقتصادی نمود، البته تحقیقی در دست نیست. از هر ۱۰۰ کیلوگرم برگ خشک به مقدار معادل ۵۱۰ گرم اسانس بدست می آید.

از شکر ویژگی  شگفت انگیز گیاه استویا است، اما در عین حال این گیاه تقریبا فاقد کالری است و از این رو مناسب برای افراد مبتلا به بیماری دیابت و نیز کسانی که شیرینی دوست دارند اما اضافه وزن دوست ندارند. گیاه استویا با شیرینی موجود در خود می تواند رقیب قدری برای قندهای مصنوعی مانند "آسپارتام" و "ساخارین" باشد و صنعت شکر را دچار تحول عظیمی کند. اما اتحادیه اروپا استفاده از این شیرینی گیاهی را ممنوع کرده است...

به گزارش DW ؛ استویا  (STEVIA) گیاهی بومی در آمریکای جنوبی است که برای قرن ها توسط ساکنان بومی این قاره مورد استفاده های مختلف قرار می گرفته است، از جمله به عنوان دارو.مردم آمریکای جنوبی اعتقاد دارند که استویا روی بیماری های عفونی تأثیر مثبتی دارد و فشار خون را کاهش می دهد. اما این ویژگی ها هنوز به طور علمی ثابت نشده اند. این گیاه بیشتر در نزدیکی مرز کشور پاراگوئه با برزیل کشت می شود.

"استویوزید"، قند تهیه شده از گیاه استویا به طور خالص سیصد برابر شیرین تر از قند تهیه شده از چغندر است . اما محصولی که از گیاه استویا در بازار موجود است از طریق حس چشایی انسان سی برابر شیرین تر از شکر حس می شود.

گفته می شود که این گیاه از پوسیدگی دندان ها جلوگیری می کند و همینطور می توان از آن به عنوان دارو برای درمان افراد مبتلا به دیابت استفاده کرد، زیرا فاقد خواص شیمیایی مضری است که در نی شکر وچغندر وجود دارد. از دیگر کاربردهای استویا کمک به افرادی است که در عین حال که اضافه وزن دارند اما از خوردن شیرینی نمی توانند صرف نظر کنند.

آیا استویا سرطان زا است؟

گیاه استویا با شیرینی موجود در خود می تواند رقیب قدری برای قندهای مصنوعی مانند "آسپارتام" و "ساخارین" باشد و صنعت شکر را دچار تحول عظیمی کند. اما اتحادیه اروپا استفاده از این شیرینی گیاهی را ممنوع کرده است.

در این میان تنها فرانسه مستثنی شده و اجازه دارد در برخی از مواد غذایی از شیرینی "استویا" استفاده کند.

تا چندی پیش این شک وجود داشت که استویا سرطان زا باشد. آزمایش روی حیوانات نشان داده بود که این گیاه می تواند در بدن غده های سرطانی ایجاد کند. اما صحت این آزمایش از سوی بسیاری مورد تردید قرار دارد. " آنه بروک هوف" از سازمان تحقیقاتی در رابطه با مواد غذایی آلمان در این باره می گوید: «میزان به کار برده شده از ماده "استویوزید" در جریان این آزمایش به شدت بالا بوده و گذشته از این، پژوهش از حمایت مالی شرکت هایی برخوردار بوده که استویا را رقیبی خطرناک برای محصولات تولیدی خود می بینند.»

در حال حاضر استویا از اتهام به سرطان زا بودن تبرئه شده است. "سازمان نظارت بر مواد غذایی اروپا" در جریان آزمایش های مختلف به این نتیجه رسیده که گیاه استوا سرطان زا نیست و تأثیر منفی روی تولید مثل ندارد. به این ترتیب استویا در آینده ای نزدیک وارد بازار اروپا خواهد شد.

در سال 2006 نیز سازمان بهداشت جهانی (WHO) گزارش خود را که بر اساس آزمایشهای متعددی که بر روی حیوانات و انسان انجام شده بود، ارائه داد . این آزمایشات که عمدتاً با هدف بررسی:1- سمی بودن یا نبودن 2- جهش ژنی 3- سرطان زایی استیویا انجام شده بود، نه تنها بر سالم بودن این مکمل رژیمی صحه گذاشت بلکه حاکی از تاثیرات درمانی آن بر روی بیماران با فشار خون بالا (hypertension) و دیابت نوع 2 بوده است.

استویا در قاره آسیا

بر خلاف شک و تردیدی که در اروپا وجود دارد، استویا در کشورهای آسیایی به استقبال خوبی رو به رو بوده و مدتها است که در این کشورها به کار گرفته می شود.

مطالعات گسترده ای در ژاپن، چین و کره در این زمینه انجام گرفته اند. از سوی دیگر این گیاه نوع دیگری از مواد مشابه شیرین را در خود جای داده است.مقدار کمتر از نیم گرم از قند گیاه استویا بدون داشتن کالری، می تواند مصرف روزانه یک فرد ، یعنی رقم میانگین ۱۳۰ گرم را تامین نماید. آنچه که در کشورهای آسیایی مدت هاست ارزش خود را نشان داده است.

در حــال حـاضر استویا به صورت بسیــار وسیعی در ژاپن، کــره، چین، مـــالزی، ترکیه، روسیه، تایـوان و تایلند به عنوان یک افزودنی غذایی (food additive) و ایالات متحده و کانادا به عنوان یک مکمل رژیمی (dietary supplement) استفاده می گردد.

کاشت استویا در ایران نیز پنج سال پیش به طور آزمایشی آغاز شده است. در مجموع در ایران دید مثبتی نسبت به کاشت استویا وجود دارد.

استفاده از استویا چه محاسنی دارد؟

به طور خلاصه می توان گفت , کاملا طبیعی است و بر خلاف شیرین کننده های شیمیایی (مثل آسپارتام) اثرات مضر جانبی برای مصرف کننده ندارد. 200 تا 300 بار از شکر (سوکروز) شیرین تر است.

به دمای بالا مقاوم است (مقاوم در برابر حرارت تا 200 درجه سانتیگراد) و بر خلاف شکر، سوخته و قهوه ای نمی شود و به راحتی می تواند در تولید نان های شیرین مورد استفاده قرار گیرد.

بر خلاف شکر مصرف آن روی میزان قند خون تاثیر ندارد و بیماران دیابتی به راحتی می توانند از آن استفاده نمایند.

ضد جرم دندان بوده و خاصیت هضم کنندگی دارد و آنتی اکسیدان بسیار موثر

با افزایش مقدار کمی از پودر برگ استویا به داخل لیوان چای دیگر نیازی به قند معمولی نخواهید داشت.همچنین این گیاه حاوی ویتامین ها و مواد معدنی از جمله منیزیم، ویتامین B3 (نیاسین)، ریبوفلاوین، زینک، کرم، سلینیوم، پتاسیم و سدیم می باشد.

نام علمی این جنس به افتخار دکتر اوگوست لیپی طبیعیدان ایتالیایی که در قرن هفدهم میلادی  به آمریکای جنوبی مسافرت نموده و این نبات را به خود به اروپا برده، گذارده شده است. این درختچه بومی آرژانتین و شیلی است ولی امروزه به علت زیبایی و عطردلپذیری که دارد در بیشتر کشورها پرورش داده می شود و از برگهای آن اسانس به لیمو می گیرند که در صنعت عطرسازی کاربرد دارد . نام آن بعلت بوی مطبوع برگ در بین باغبانان به لیمو و عربی لویسه نامیده می شود. این درختچه به سرمای چند درجه زیر صفر حساس است و در شمال کشور در هوای آزاد بخوبی رشد می کند و در نقاط سردسیر در گلخانه نگهداری می شود.

معرفی و گیاهشناسی

به لیمو درختچه ای است خزان پذیر از خانواده ی شاهپسند ( verbenaceae )که ارتفاع این گیاه به 3 تا5 مترنیز میرسد. برگ های این گیاه به صورت کشیده،ساده سرنیزه اى به طول ۱۰ - ۷ سانتى متر،  نوکدارودر قاعده گره اى ،خشن ،کامل ،فراهم ،مجتمع به تعداﺪ 3 یا4 تایی و به رنگ سبز کمرنگ دیده می شوند و بصورت دسته های سه تایی بر روی ساقه قرار می گیرند .  ساقه دراز، زاویه دار و منشعب میباشد. گل های آن کوچک و دارای جامی است که از خارج سفید و از داخل آبی مایل به بنفش است. مجموعه گلهای آن نیز ظاهر هرمی شکل در حول یک محور دراز بوجود می آورد. کاسه گل آن لوله ای شکل، منتهی به چهار دندانه باریک و جام گل آن مرکب از 4 لوب پهن است. چهار پرچم دارد که دو به دو مساوی است، میوه اش شفت مانند و محتوی دو دانه می باشد و واجد ۲۱ عدد بذر است.

پراکنش و نیازهای اکولوژیکی

به لیمو، بومى آمریکاى جنوبى بوده و به طور طبیعى رویش آن در شیلى، پرو و آرژانتین میباشد،به لیمو بطور وسیع در غالب نواحى گرم و معتدل مانند نواحى مدیترانه اى اروپا پرورش مى یابد .این گیاه امروزه در شمال کشورمان کشت و کار می گردد و گونه های بومی ای نیز از  جنس Lippia در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری کشورمان وجود دارند، ولى بومى ایران نیست و در حال حاضر در بیشتر کشورها پرورش داده می شود .

مناطق پیشنهادی جهت کاشت گیاه به لیمو در کشور : اقلیمهای CS-3و CF-2 وBS-2

به لیمو برای رشد به هوای گرم، نور فراوان و رطوبت بالا نیاز دارد و به سرما حساس می باشد. برای رشد به خاک هایی با بافت سبک و لومی نیازمند است و pH خاک مناسب برای این گیاه 5/6 ذکر گردیده است ، در واقع به آب و هوای آفتابی ، ملایم و مصون از بادهای شدید نیاز دارد.

کاشت، داشت و برداشت

در زمینه ی کشت و کار این گیاه اطلاعات بسیار محدودی موجود است. تکثیربه لیمو به آسانی در تابستان بوسیله ی قلمه زدن شاخه ها و یا خوابانیدن آنها در زمینهای قابل نفوذ و مرطوب صورت می گیرد و بهتر است جهت ریشه دار شدن قلمه ها، آنها را مدتی در زیر سایبان قرار دهیم. . ضمناً چون این گیاه در مقابل حرارت حساسیت دارد آبیاری زمین زراعتی مخصوصاً در فصول گرم امری الزامی است. به لیمو

تکثیر به وسیله قلمه زدن بدین صورت است که شاخه های جوان گیاه را که در آغاز رویش طولی دارند از ساقه قطع می کند و پس از جدا نمودن برگها آنها را به صورت قلمه در آورده و در نهالستان که زمین آن قبلاً آماده گردیده، می کارند توسط آبیاری که بطور مرتب از قطعه زمین نهالستان بعمل می آید، قلمه ها تدریجاً در پائیز ریشه دار می شوند و بر اثر رشد و نمو آمادگی انتقال به زمین زراعتی را پیدا می کنند.زمین زراعتی باید کم و بیش آفتابگیر و قابل نفوذ و دارای رطوبت کافی باشد و قبلاً آنرا به عمق 50 - 40 سانتی متر بخوبی شخم زده باشند. در غیراینصورت ریشه های گیاه نمی توانند به سهولت در داخل خاک نفوذ کرده و رطوبت لازم را بدست آورند. برخی نیز معتقدند که دو مرتبه دیگر باید زمین شخم زده شود که آخرین دفعه آن به منظور وارد کردن انواع کودها به درون خاک است. پس از انجام این کارها در سطح زمین زراعتی خطوطی به فواصل یک متر ایجاد کرد و سپس فواصلی به طول 60 سانتی متر در روی خطوط تعیین می نمایند که هر یک محل انتقال یکی از قلمه های ریشه دار گیاه است قبل از انتقال قلمه های ریشه دار به زمین زراعتی آنها را از ناحیه یک سانتی متری یقه قطع می کنند و ریشه های طویل گیاه را نیز کوتاه می نمایند تا با این عمل ریشه های جانبی سریعتر آمادگی رویش پیدا کنند.  در بعضی منابع فواصل کاشت بر حسب سانتی متر 120-80×50-40 گزارش شده است. عمل انتقال آنها در این هنگام باید با دست به خوبی صورت گیرد که پس از وارد کردن به داخل خاک قسمتی از خاک بر اثر فشار انگشتان بر روی گیاه ریشه دار و عاری از ساقه به حالت فشرده در آید. در پائیز پس از انجام اعمال ضروری و برای نگهداری گیاه از عوامل نامساعد محیط خارج سطح زمین کشت را با قشری از برگهای خشک می پوشانند و سپس در بهار آنها را از روی قلمه ها خارج می سازند.

کلیه عملیات اصلاحی مثل افزودن به موقع کود به زمین زراعتی شامل 200 کیلوگرم کود ازته نیترات سدیم هر هکتار زمین باید انجام شود میزان مصرف کودهای شیمیایی دیگر مانند سوپر فسفات به مقدار 300 کیلوگرم و سولفات پتاسیم به مقدار 100 کیلوگرم می باشد.  نیاز این گیاه به عناصری چون نیتروژن و پتاسیم بیشتر از سایر عناصر می باشد. به لیمو در آزمایشی تحقیقاتی ، تاثیر 4 تیمار آبیاری (0، 5، 10 و 15 روز یکبار ) بر روی عملکرد گیاه به لیمو در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی در 4 تکرار مورد مقایسه قرار گرفت .اندازه کرتهای آزمایشی4×3 متر که شامل 3 ردیف و در هر ردیف 4 بوته به فاصله یک متر از هم بوده است . پس از تهیه قلمه ها ، آنها را در محلی مناسب ریشه دار کرده و در اواخر بهمن ماه به زمین اصلی انتقال داده شدند . در طول آزمایش یادداشت برداری های لازم از قبیل مراحل مختلف رشد ، ارتفاع ، تاج پوشش و ... انجام و به هنگام ظهور گل محصول کلیه کرتها توسط کارگر برداشت و به تفکیک وزن تر و خشک آنها تعیین گردید.

نتایج در جدول شماره 1 نشان می دهد که اختلاف معنی داری بین تیمارها وجود دارد بطوریکه تیمار هر 10 روز آبیاری بالاترین عملکرد را داشته است .همبستگی بین ارتفاع و نسبت برگ به ساقه و دور آبیاری ضعیف و منفی است .-همبستگی بین تاج پوشش و ارتفاع ضعیف و مثبت است .-همبستگی بین ارتفاع و دور آبیاری بسیار ضعیف و مثبت است .

روش کاشت گیاه به لیمو (Lippia citriodora) و عملکرد آن در استان همدان:

 این تحقیق با هدف جمع‌آوری اطلاعات مربوط به روشهای کشت و تکثیر و بهره برداری از این گیاه در استان همدان به اجرا در آمده است. با عنایت به اینکه استان همدان از لحاظ طبقه‌بندی اقلیمی جزء مناطق سرد و خشک محسوب می‌گردد کشت این گیاه (به لیمو) با تعدادی عوامل محدود کننده طبیعی مواجه می‌گردد که سعی شده با بکار بردن تکنیک محافظت قسمتهای طوقه و ریشه از سرما و تعیین بهترین زمان برداشت و فاصله ردیف و بوته جهت ایجاد حداکثر بازده اقدام گردد.

مواد و روشها

در سال 1376 یک گلدان گیاه به لیمو از موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع به باغ گیاهان دارویی همدان منتقل و نسبت به کشت آن اقدام گردید و در پاییز با تکثیر آن از طریق قلمه خشبی و ریشه‌دار کردن قلمه‌ها در گلخانه تعداد پایه‌ها افزایش داده شد و در سال 1378 با ایجاد مزرعه پایلوت به مساحــت 500 مترمربـع نسبت به کاشت گیاه با فواصل 1- متر و 1-8/0 متر و 1-7/0 متر اقدام و سر چین به لیمو برداشت گردید که شامل چین بهاره (اواخر خرداد ماه) چین تابستانه (‌نیمه مرداد ماه) و چین پائیزه (اواخر مهر ماه) بود. همچنین در ابتدای آبانماه پس از سر برداری و هرس قوی گیاهان نسبت به پوشش بوته‌ها (طوقه پس از سر برداری و قسمت ریشه) با چهار روش 1- پوشش اطراف بوته با پلاستیک 2- پوشش اطراف بوته با خاکبرگ مخلوط با کود دامی 3- پوشش با مخلوط خاکبرگ و کود دامی و پلاستیک 4- بدون پوشش با شرایط طبیعی منطقه در 3 تکرار در قالب طرح کاملا تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت عملکرد هر دوره به‌صورت وزن تر و خشک ثبت گردید.

زمان و روش برداشت

زمان جمع‌آوری گیاه 2 تا 3 بار در سال و معمولاً در ماههای خرداد و مرداد و مهر صورت می گیرد. پس از جمع آوری محصول شاخه های برگدار گیاه را قطع می نمایند و سپس آنها را به طور طبیعی به صورت دسته و به وضع آویخته در انبارهای مخصوص قرار می دهند به نحوی که جریان هوا در آن محل برقرار باشد لذا باید پس از برداشت بلافاصله در خشک کنهای مصنوعی با دمای حداکثر 35 درجه سانتیگراد خشک شوند. پس از خشک شدن برگها را از شاخه ها جدا می نمایند. جهت بدست آوردن اسانس معمولاً از برگهای تازه و سرشاخه های جوان استفاده به عمل می آید.

با توجه به اهمیت این گونه ، آزمایشی به منظور بررسی تاثیر چین های مختلف بر روی عملکرد ماده خشک این گونه در ایستگاه چالکی گرگان انجام شد . بدین منظور ابتدا قلمه هایی از گیاه مورد نظر تهیه و پس از ریشه دار شدن به زمین اصلی انتقال یافت . این آزمایش در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با پنج تکرار ، انجام شد . در طول آزمایش مراقبت و یادداشت برداریهای لازم انجام و در هنگام ظهور گل ، برداشت بوسیله کارگر انجام شد و پس از خشک نمودن نمونه ها وزن آنها تعیین گردید . نتایج حاصل از تجزیه واریانس تولید ماده خشک نشان داد که اختلاف معنی داری در سطح 5 % بین تیمارها ( چین های مختلف برداشت ) وجود داشته به طوریکه چین اول و دوم بالاترین عملکرد ماده خشک را داشتند .

فرآوری

برگ ها و پیکر رویشی تازه ی به لیمو حاوی اسانسی به میزان ۵/۰  درصد می باشند که بوی لیمو می دهد ،این اسانس سبک تر از آب بوده، رنگ آن زرد مایل به سبز روشن و با بویى مشابه لیمو است و آنچنان عطر دلنشینی دارد که همیشه به عنوان یک گیاه معطر در باغ های سلطنتی اسپانیا کشت می شده است. ترکیب اصلی اسانس به لیمو سیترال می باشد و سایر اجزای اسانس آن عبارتند از: لیمونن، کارون، لینالول، ژرانیول و ...

خواص درمانی و کاربرد

به لیمو در نواحی مختلف کشور پرورش می یابد و برگ و سرشاخه گلدار آن اثرات دارویی دارد.

برگ ها و پیکر رویشی این گیاه دارای خاصیت تب بر، مسکن ، ضد نفخ ، کمک کننده به هضم غذا ، آرامش بخش ، رفع درد شکم ، دل پیچه ، رفع تپش قلب و اثر مقوی بر معده دارد و برای رفع دردهای عصبی و پایین آوردن درجه حرارت بدن در بیماریها بسیار مفید است. از به‌لیمو در درمان سوء‌هاضمه ، نفخ ، سردردهای یک‌طرفه ، دردهای عصبی ، سرگیجه و رفع صداهای گوش ، رفع خستگی بدن وعلایم سرماخوردگی استفاده می‌گردد. همچنین به عنوان ادویه در مصارف خانگی مصرف دارد. اسانس به لیمو دارای خواص باکتری ‌کش و حشره‌کش بوده ، همچنین در عطرسازی از آن استفاده می‌شود.

 چای به لیمو فوق العاده آرام بخش و تسکین دهنده اعصاب است. اسانس این گیاه در صنایع غذایی و در تهیه ی انواع عطر و ادکلن بسیار کاربرد دارد. به لیمو یکی از گیاهانی است که امروزه در باغ های آروماتیک کشورهای اروپایی بوفور کشت می گردد.

به لیمو برای تقویت معده در ردیف بهترین داروها قرار می گیرد که برای این منظور بهتر است همیشه به صورت دم کرده مانند چای مصرف شود.

 برگ این گیاه در رفع تپش قلب، سردردهای یک طرفه، سرگیجه، حالات عصبی و خستگی های روحی بسیار مفید است.

موارد استعمال در طب سنتی : از برگها و سرشاخه های گلدار و ساقه های جوان و گلهای گیاه در طب سنتی استفاده می کنند .

عوارض جانبی : از آنجا که اسانسهای فرار غنی از ترکیبات ترپنوئیدی ، محرک اند ، ممکن است در حین دفع باعث تحریک کلیوی شوند.

موارد احتیاط : در بیماران دچار نارسایی کلیوی و همچنین طی دوران آبستنی و شیردهی می بایست از مصرف مقادیر زیاد به لیمو اجتناب نمود. استفاده موضعی اسانس به لیمو ممکن است سبب حساسیت پوستی گردد.

برای تقویت حافظه می توان از عرق به لیمو استفاده کرد، برگ و اسانس به لیمو را باید دور از نور، در جاى خنک و در ظروف در بسته نگهدارى کرد. از فرآورده هاى موجود در بازار آن مى توان به چاى ورون اشاره کرد.

استویا  جایگزین شکر در مواد غذایی است که در  در برخی مواد غذایی خاص  بعنوان شیرین کننده استفاده میشود . هنگام اضافه کردن استویا به غذاها، باید از قند و شکر استفاده نکنید، به این معنی که   کالری کمتری مصرف میکنید. این محصول از ساقه و برگ های  این گیاه طعم بسیار شیرین دارد که از زمین  استخراج و  به عنوان  ماده افزودنی و یا مورد استفاده در غذاها و نوشیدنی های خاصی  برای اضافه کردن طعم شیرین فروخته میشود. اعتقاد بر این است که عصاره گیاه استویا  حدود 300 بار شیرین تر از شکر است بنابراین  می توانید فقط به مقدار کمی استفاده کنید چون  طعم بسیار شیرین دارد!

استویا محصولی است کاملاً طبیعی که به طور مستقیم از طبیعت و گیاهان گرفته شده و امروزه به طور وسیعی، در صنایعی که سال ها از محصولات قندی شیرینی و شکلات، نوشابه های گازدار وسایر صنایعی که در پروسه خود به مقادیر زیاد از این مواد استفاده می کرده اند، کاربرد وسیعی داشته و جایگزین شکر و قند به عنوان عوامل کالری زا شده است.

این گیاه ده ها سال است که در آسیا و جنوب آمریکا  و آمریکای جنوبی مورد استفاده قرار گرفته و می گیرد، ضمن اینکه مصنوعی نیست، سمی نیست و هیچ گونه عوارض جانبی نگران کننده نیز ندارد. استویا مورد تایید “سازمان جهانی سلامت” است و اخیراً به عنوان یک محصول رژیمی مورد تایید “سازمان غذا و داروی آمریکا” قرار گرفته است.

استویا یک پیشنهاد و یک راهکار بزرگ و باور نکردنی در جایگزین کردن شیرینی ها برای کسانی که روزانه به مقدار کالری مصرفی خود توجه دارند این محصول به هیچ میزان کالری ندارد و جای هیچ نگرانی برای استفاده از آن وجود ندارد.

این محصول عبارتست از: “استویول گلیکوزید” که عصاره گیاه “استویا ریبادیانا برتونی” است. این گیاه، بوته کوچکی متعلق به خانواده “ایتراسی” است، گیاهی بومی که در مرزهای برزیل و پاراگوئه می روید.

 شامل هیچ مقدار کالری نمی باشد و برای صدها سال برای شیرین نمودن غذا و نوشیدنی ها در آمریکای جنوبی استفاده می شده است و در دهه های متمادی هم در آسیا مورد استفاده قرار گرفته است.

PH آن تغییر نمی کند استویا  مقاوم در برابر حرارت بالا می باشد،  به طوریکه در پخت و پزماهیت آن تحت هیچ شرایطی تغییر نمی کند رنگ استویا بر اثر پخت و پز تیره نمی شود.

استویا در حال حاضر به عنوان قند (شیرین کننده) شناخته شده است. آن را در نوشابه ها ونوشیدنی ها، شیرینی جات و شکلات ها، مربا، آدامس، سس ها، کچاپ و ماست می توان استفاده کرد.

استویا برخلاف شکرهای شیمیایی تولید شده که اکثراً اثرات کوتاه مدت و بلندمدت سوء ای برای سلامت انسان دارند، نه تنها یک ماده کاملا طبیعی و مفید به لحاظ عاری بودن از انرژی، کالری می باشد بلکه به جهت تاثیر مثبتش بر افزایش طعم و بهتر کردن مزه غذا شناخته شده است. با استویا غذاها همچنان طعم و رنگ و بوی عالی خود را حفظ خواهند کرد.تحقیقات و مطالعات گسترده ای درباره استویا و اثرات مفید و فواید آن بر بیماران دیابتی از نوع دوم و بیمارانی که دارای فشارخون بالا هستند انجام شده است و این گیاه طبیعی بهترین جایگزین شیرین کننده هایی چون قند یا شکر بر این گونه بیماران است.

مشکلات خواب: دمکرده به لیمو یک دمنوش مطبوع و لذت بخش است که اثر ملایمی داشته و می توان از آن برای بعد از شام یا آخر شب استفاده کرد تا یک خواب آرام و راحت داشت. این گیاه دارای اثر تقویت اعصاب است که با افسردگی نیز مقابله می کند.

کمک به دستگاه گوارش: دم کرده ی به لیمو که عطری شبیه لیمو دارد، هضم غذا را بهبود می بخشد و ناراحتی های معده مثل نفخ و گاز معده را از بین می برد.

خواص دارویی

تقویت حافظه و ایجاد آرامش و درمان بی خوابی، خاصیت ضد میکروبی قوی، مسکن، مقوی معده، رفع کننده دردهای عصبی، تب بر، آرام بخش، ضد تشنج، رفع دردهای عصبی، پایین آورنده تب و درمان سرماخوردگی و آسم.

خواص دارویی برگ به لیمو

تب بر، ضد نفخ، مسکن، کمک کننده به هضم غذا، ضد اسپاسم، ضد خستگی بدن، آرام بخش و آرام کننده ی اعصاب، برای تقویت معدهف رفع درد شکم، دل پیچه و کاهش نفخ موثر ، برای درمان سوء هاضمه

مقدار و نحوه مصرف:

برای تهیه جوشانده به لیمو ، ۳ تا ۱۰ گرم برگ این گیاه را در نیم لیتر آب جوش دم کرده و روزانه چند استکان آن را مصرف کنید. همچنین می توان یک قاشق چایخوری از برگ خشک آن را در نیم لیتر آب جوش دم کرده و مانند چای بنوشید.

در دوران آبستنی، شیردهی و بیماران دارای نارسایی کلیوی باید از مصرف زیاد به لیمو اجتناب کرد.

با به لیمو به اعصابتان مسلط باشید و راحت بخوابید

به لیمو حاوی مواداسیدسیتریک، کلسیم، منیزیم، ویتامین C، بیوفلاونوئید، پکتین، و لیمونن است که با عفونت مبارزه میکند.اگر شما از مشکلات سوزش سر دل، کلیه و یا صفرا رنج می برید باید قبل از استفادهبادکتر خود مشورت کنید. برای محافظت از مینای دندان های خود ، حداقل نیم ساعت صبر کنید بعد مسواکبزنید. برگ ها و پیکر رویشی این گیاه دارای خاصیت تب بر، مسکن ، ضد نفخ ، کمک کننده به هضم غذا ، آرامش بخش ، رفع درد شکم ، دل پیچه ، رفع تپش قلب و اثر مقوی بر معده دارد و برای رفع دردهای عصبی و پایین آوردن درجه حرارت بدن در بیماریها بسیار مفید است.

از به‌لیمو در درمان سوء‌هاضمه ، نفخ ، سردردهای یک‌طرفه ، دردهای عصبی ، سرگیجه و رفع صداهای گوش ، رفع خستگی بدن و علایم سرماخوردگی استفاده می‌گردد.

همچنین به عنوان ادویه در مصارف خانگی مصرف دارد.

اسانس به لیمو دارای خواص باکتری ‌کش و حشره‌کش بوده ، همچنین در عطرسازی از آن استفاده می‌شود.

چای به لیمو فوق العاده آرام بخش و تسکین دهنده اعصاب است. اسانس این گیاه در صنایع غذایی و در تهیه ی انواع عطر و ادکلن بسیار کاربرد دارد. به لیمو یکی از گیاهانی است که امروزه در باغ های آروماتیک کشورهای اروپایی بوفور کشت می گردد.

برای تقویت حافظه می توان از عرق به لیمو استفاده کرد.

به لیمو برای تقویت معده در ردیف بهترین داروها قرار می گیرد که برای این منظور بهتر است همیشه به صورت دم کرده مانند چای مصرف شود.

برگ این گیاه در رفع حالات عصبی و خستگی های روحی بسیار مفید است.

اخطارها

در بیماران دچار نارسایی کلیوی و همچنین طی دوران بارداری و شیردهی می بایست از مصرف مقادیر زیاد به لیمو اجتناب نمود. استفاده موضعی اسانس به لیمو ممکن است سبب حساسیت پوستی گردد.

برگ و اسانس به لیمو را باید دور از نور، در جاى خنک و در ظروف در بسته نگهدارى کرد.

ابهام‌زدایی

نوشیدنی که به نام “شربت به‌لیمو” معروف است ربطی با گیاه به‌لیمو ندارد و ترکیبی است از آب لیمو، آب میوه به، شکر و موادی دیگر. شربتی با محتوی عصاره یا دم کرده برگ گیاه به‌لیمو به همراه افزودنی های مختلف نیز ساخته میشود، ولی آن نیست که در زبان عام “شربت به‌لیمو” نامیده میشود.

خواص درمانی دم نوش به لیمو

امروزه به علت زیبایى و عطر دلپذیرى که دارد در غالب نواحى گرم و معتدل مانند نواحى مدیترانه اى اروپا پرورش مى یابد. در ایران هم نمونه هایى از آن را آورده و در استان هاى شمالى و باغ ها کشت داده اند. ماده متشکله اصلى برگ گیاه به لیمو را اسانس به میزان ۵/۰ درصد تشکیل مى دهد. این اسانس سبک تر از آب بوده، رنگ آن زرد مایل به سبز روشن و با بویى مشابه لیمو است. از به لیمو در درمان سوءهاضمه، نفخ، سردردهاى یک طرفه، دردهاى عصبى، سرگیجه و علائم سرماخوردگى استفاده مى شود. همچنین به عنوان ادویه در مصارف خانگى مصرف دارد.

اسانس به لیمو داراى خواص باکترى کش و میکروب کش بوده و همچنین در عطرسازى از آن استفاده مى شود.

برگ و اسانس به لیمو را باید دور از نور، در جاى خنک و در ظروف در بسته نگهدارى کرد. از فرآورده هاى موجود در بازار آن مى توان به چاى ورون اشاره کرد.

چای به لیمو ( که به آن چای جادویی و چای آرامش می گویند ) از بهترین نوشیدنی های روی زمین است.

طرز تهیه چای به لیمو:

یک قاشق غذاخوری برگ به لیمو را در قوری ریخته و آب با دمای ۸۰ درجه را به آن اضافه کرده و اجازه می دهیم که به مدت ۲۰ دقیقه دم بکشد. در صورت تمایل به شیرین کردن دمنوش، می توانید از نبات یا عسل استفاده کنید.

خواص چای به لیمو : طبیعت گرم . خواب آور شب . ارامبخش . ضد میگرن . ضد سردرد . ضد تپش قلب . تقویت حافظه . ضد نفخ . تقویت معده . ضد اسم

 این دمنوش به رفع تپش قلب کمک می کند.

این دمنوش آرام بخش است، استرس و خستگی های روحی را کاهش داده و برای درمان بی خوابی مناسب است.

مناسب برای درمان سرماخوردگی و سرفه است.

به لیمو یکی از بهترین داروها جهت تقویت معده می باشد و همچنین خاصیت ضد نفخ دارد.

این دمنوش جهت التیام سر درد و میگرن مناسب می باشد.

استویا (stevia) یک گیاه بومی آمریکای جنوبی است که امروزه در کشورهای مختلف اروپایی کشت و مصرف می‌شود. خوشبختانه کشت این گیاه چند سالی است که در زمین‌های شهرهای شمالی ایران نیز شروع شده است. استویا یک گیاه با قدرت شیرین کنندگی بسیار قوی می‌باشد که می‌تواند یک جایگزین مناسب برای قندهای تصفیه شده باشد. این گیاه همیار لاغری است، فشار خون را کاهش می‌دهد، با دیابت و قند خون بالا مقابله می‌کند. برای آشنایی با این شیرین کننده صد در صد طبیعی با ما همراه باشید.

 استویا و لاغری

برگ‌های استویا حاوی موادی به نام استویوزید و ربودیوزید A می‌باشد. این ترکیبات شیرین کننده‌های طبیعی هستند. برای همین هم برای لاغری بسیار مفیدند. به خاطر اینکه ترکیبات موجود در این گیاه کالری نداشته و حدود 300 برابر شیرین‌تر از قند ساکاروز هستند. البته توجه داشته باشید که صرف مصرف این گیاه و یک شبه لاغری ممکن نخواهد بود. برای خوش اندامی باید یک رژیم غذایی مناسب داشته باشید و ورزش کنید.

 استویا برای مقابله با دیابت

شیره‌ی برگ‌های استویا شیرین کننده‌ی صد در صد طبیعی است. ترکیبات موجود در این گیاه میزان گلوکز را پایین نمی‌آورند اما شاخص گلیسمی بسیار پایینی در حد هیچ دارند. در واقع گیاه استویا باعث بالا رفتن انسولین نمی‌شود. بهتر است عصاره‌ی استویا جایگزین قند شود. البته قبل از هر کاری اول با پزشک خود مشورت کنید.

 استویا فشارخون را کاهش می‌دهد

برگ‌های استویا حاوی موادی به نام استویوزید هستند. نتایج پژوهش‌های متعددی که روی حیوانات آزمایشگاهی انجام شده نشان می‌دهد که این ترکیب می‌تواند باعث افزایش قطر رگ‌ها شود. برای همین هم خون به راحتی در رگ‌ها جریان می‌یابد. در سال 2003 در چین، پژوهشی روی 168 بیماری فشار خونی انجام شد. نیمی از شرکت کننده ها روزانه 3 عدد کپسول 500 میلی گرمی استویوزید مصرف کردند (به مدت 3 سال) و گروه دیگر پلاسبو یا همان دارونما دریافت کردند. بررسی‌ها نشان داد که فشار خون سیستولیک (عدد بزرگ‌تر) گروه اول از 150 به 140 mmHg رسیده است و فشار خون دیاستولیک شان (عدد کوچک‌تر) از 95  به 89 mmHg کاهش یافته است. اما تغییر قابل مشاهده ای در وضعیت گروه دوم که دارونما مصرف کرده بودند دیده نشد. البته توجه داشته باشید که استویوزید هنوز به عنوان دارو برای کاهش فشار خون بالا تجویز نمی‌شود. اما افرادی که فشار خون نرمالی دارند می‌توانند از آن استفاده کنند.

 استویا و خداحافظی با پوسیدگی دندان‌ها

عصاره‌ی گیاه استویا حاوی ترکیبات بسیار شیرینی است که در عین حال باعث پوسیدگی دندان نمی‌شود. علاوه بر این استویوزید موجود در این گیاه عملکردی مشابه با فلور دارد و به طور چشمگیری از پیشرفت جرم‌های دندان پیشگیری می‌کند. برای همین این گیاه بهترین جایگزین برای قند به شمار می‌آید.

 استویا برای مقابله با فشار خون بالا

این گیاه برای افرادی که از فشار خون بالا رنج می‌برند بسیار مفید است. استویوزید میزان قند خون را کاهش می‌دهد و حساسیت به انسولین را بالا می‌برد. انسولین هورمونی است که برای کنترل میزان قند خون ترشح می‌شود.

توصیه می‌شود افرادی که فشار خون بالا دارند به جای قند و غذاهایی که با شکر سفید تهیه می‌شود عصاره‌ی استویا مصرف کنند. البته توصیه می‌کنیم اول با پزشکتان مشورت کنید.

 استویا در محصولات آرایشی بهداشتی

در بعضی از کشورها از عصاره‌ی استویا در ترکیبات محصولات آرایشی بهداشتی نیز استفاده می‌کنند. این گیاه به خمیر دندان طعم شیرینی می‌دهد و جلوی پوسیدگی دندان‌ها را نیز می‌گیرد.

 چگونه این گیاه را تهیه کنیم؟

این گیاه چند سالی است که در شهرهای شمالی کشورمان کشت می‌شود. این محصول به صورت برگ‌های خشک بسته‌بندی شده و همچنین عصاره به فروش می‌رسد. از عصاره‌ی این گیاه برای تهیه انواع کیک‌ها، مربا، گز و غیره استفاده می‌شود. به خاطر اینکه این گیاه چندین برابر شیرین‌تر از ساکاروز می‌باشد. برگ‌های خشک شده‌ی آن به صورت دم کرده مصرف می‌شود. توجه داشته باشید که عصاره‌ی این گیاه تا یک یا دو ماه بعد از تولید قابل مصرف است؛ و دیابتی‌ها می‌توانند آن را جایگزین قند کنند. برگ‌های خشک استویا در انجمن‌های دیابتی‌ها وجود دارد. این گیاه به صورت برگ خشک بسته بندی شده و عصاره در شهرهایی مانند رشت، اصفهان، مازندران و احتمالاً تهران نیز به فروش می‌رسد. امیدواریم روزی برسد که این گیاه بین مردم جایگاه خود را پیدا کند و در تهیه‌ی نوشابه ها، شیرینی‌جات و کلاً محصولات غذایی شیرین استفاده شود. می‌توانید سری به عطاری‌های شهرتان بزنید و سراغ این گیاه را بگیرید. اگر اطلاعات بیشتری در مورد نحوه‌ی کشت یا تهیه‌ی این محصول نیاز دارید به وبلاگ زیر مراجعه کنید.